用于丝网印刷光电化学生物传感器的功能纳米材料的最新进展

杨美清 王路 卢浩滋 杨耀成 刘松

引用本文: 杨美清, 王路, 卢浩滋, 杨耀成, 刘松. 用于丝网印刷光电化学生物传感器的功能纳米材料的最新进展[J]. 物理化学学报, 2025, 41(2): 231004. doi: 10.3866/PKU.WHXB202310046 shu
Citation:  Yang Meiqing, Lu Wang, Haozi Lu, Yaocheng Yang, Song Liu. Recent Advances of Functional Nanomaterials for Screen-Printed Photoelectrochemical Biosensors[J]. Acta Physico-Chimica Sinica, 2025, 41(2): 231004. doi: 10.3866/PKU.WHXB202310046 shu

用于丝网印刷光电化学生物传感器的功能纳米材料的最新进展

    通讯作者: 杨耀成, yangyaocheng@csu.edu.cn; 刘松, liusong@hnu.edu.cn
  • 基金项目:

    湖南文理学院博士科研启动基金 21BSQD43

    湖南省自然科学基金 2023JJ40463

    国家自然科学基金 22175060

摘要: 光电化学(PEC)生物传感器因其低背景、高灵敏度、高特异性和快响应速度等优点而备受关注。近年来,一次性丝网印刷电极(SPE)的引入极大地推动了PEC生物传感器的发展,使丝网印刷PEC生物传感器成为一种应用前景广阔的分析工具。在丝网印刷PEC生物传感器的构建过程中,光活性纳米材料起着至关重要的作用,因为它们不仅可用作光电转换平台,还可用作生物识别元件的装载平台。然而,单纯的光活性材料通常存在一些缺点,比如固有的毒性、宽带隙、高的电子空穴对重组率等,因此,通过各种设计策略来改善光活性材料的光电特性是十分必要的。为了获得高灵敏度的丝网印刷PEC生物传感器,通常还需要将高性能光电极与各种信号放大策略相结合。鉴于此,我们在本文中首次对用于丝网印刷PEC生物传感器的光活性材料进行了系统总结,并将其归为四大类:金属氧化物、金属硫族化合物、碳纳米材料和铋基纳米材料。同时,我们重点关注了光活性材料的设计策略,例如形态调控、元素掺杂、异质结构建等。此外,我们还通过具有代表性的丝网印刷PEC免疫传感器和丝网印刷PEC适体传感器介绍了一些信号放大策略,如酶标记放大(ELA)策略、聚合酶链反应(PCR)策略、滚环扩增(RCA)策略和杂交链式反应(HCR)策略。最后,我们还讨论了丝网印刷PEC生物传感器目前面临的挑战和前景。我们希望通过本文让读者全面了解丝网印刷PEC生物传感器的最新进展,并为该领域的未来发展提供可行性指导。

English

    1. [1]

      Yang M., Wang L., Lu H., Dong Q., Li H., Liu S. Carbon Lett, 2023, 33, 1343 doi: 10.1007/s42823-022-00419-6

    2. [2]

      Shu J., Tang D. Anal. Chem., 2020, 92, 363. doi: 10.1021/acs.analchem.9b04199

    3. [3]

      Wang H., Zhang B., Tang Y., Wang C., Zhao F., Zeng B. TrAC Trends Anal. Chem, 2020, 131, 116020 doi: 10.1016/j.trac.2020.116020

    4. [4]

      Qiu Z., Tang D. J. Mater. Chem. B, 2020, 8, 2541 doi: 10.1039/c9tb02844g

    5. [5]

      Zhang L., Zhu Y. -C., Zhao W. -W. Chemosensors, 2022, 10, 14 doi: 10.3390/chemosensors10010014

    6. [6]

      Zhang B., An Z., Li M., Guo L. -H. TrAC Trends Anal. Chem, 2023, 165, 117149 doi: 10.1016/j.trac.2023.117149

    7. [7]

      Wang Y., Rong Y., Ma T., Li L., Li X., Zhu P., Zhou S., Yu J., Zhang Y. Biosens. Bioelectron, 2023, 236, 115400 doi: 10.1016/j.bios.2023.115400

    8. [8]

      Wang G., Xu J., Chen H. Sci. China Ser. B-Chem, 2009, 52, 1789 doi: 10.1007/s11426-009-0271-0

    9. [9]

      阮弋帆, 张楠, 朱圆城, 赵伟伟, 徐静娟, 陈洪渊. 物理化学学报, 2017, 33: 476 doi: 10.3866/PKU.WHXB201611141Ruan Y. -F., Zhang N., Zhu Y. -C., Zhao W. -W., Xu J. -J., Chen H. -Y. Acta Phys. -Chim. Sin, 2017, 33, 476 doi: 10.3866/PKU.WHXB201611141

    10. [10]

      Zang Y., Lei J., Ju H. Biosens. Bioelectron, 2017, 96, 8 doi: 10.1016/j.bios.2017.04.030

    11. [11]

      Shi J., Chen Z., Zhao C., Shen M., Li H., Zhang S., Zhang Z. Coord. Chem. Rev, 2022, 469, 214675 doi: 10.1016/j.ccr.2022.214675

    12. [12]

      Svitkova V., Palchetti I. Bioelectrochemistry, 2020, 136, 107590 doi: 10.1016/j.bioelechem.2020.107590

    13. [13]

      Zhou Q., Tang D. TrAC Trends Anal. Chem, 2020, 124, 115814 doi: 10.1016/j.trac.2020.115814

    14. [14]

      Tan A. Y. S., Lo N. W., Cheng F., Zhang M., Tan M. T. T., Manickam S., Muthoosamy K. Biosens. Bioelectron, 2023, 219, 114811 doi: 10.1016/j.bios.2022.114811

    15. [15]

      Ge L., Liu Q., Hao N., Kun W. J. Mater. Chem. B, 2019, 7, 7283. doi: 10.1039/c9tb01644a

    16. [16]

      Shi L., Yin Y., Zhang L. -C., Wang S., Sillanpää M., Sun H. Appl. Catal. B-Environ, 2019, 248, 405 doi: 10.1016/j.apcatb.2019.02.044

    17. [17]

      Arduini F., Micheli L., Moscone D., Palleschi G., Piermarini S., Ricci F., Volpe G. TrAC Trends Anal. Chem, 2016, 79, 114 doi: 10.1016/j.trac.2016.01.032

    18. [18]

      Hughes G., Westmacott K., Honeychurch K. C., Crew A., Pemberton R. M., Hart J. P. Biosensors, 2016, 6, 50 doi: 10.3390/bios6040050

    19. [19]

      Cinti S., Arduini F. Biosens. Bioelectron, 2017, 89, 107 doi: 10.1016/j.bios.2016.07.005

    20. [20]

      Liu X., Yao Y., Ying Y., Ping J. TrAC Trends Anal. Chem., 2019, 115, 187 doi: 10.1016/j.trac.2019.03.021

    21. [21]

      Musa A. M., Kiely J., Luxton R., Honeychurch K. C. TrAC Trends Anal. Chem., 2021, 139, 116254. doi: 10.1016/j.trac.2021.116254

    22. [22]

      Pérez-Fernández B., Costa-García A., Muñiz A. d. l. E. Biosensors, 2020, 10, 32 doi: 10.3390/bios10040032

    23. [23]

      Martínez-Periñán E., Gutiérrez-Sánchez C., García-Mendiola T., Lorenzo E. Biosensors, 2020, 10, 118 doi: 10.3390/bios10090118

    24. [24]

      Hasanzadeh M., Shadjou N. Mater. Sci. Eng. C, 2016, 61, 979 doi: 10.1016/j.msec.2015.12.031

    25. [25]

      Hoang T.X., Phan L. M. T., Vo T. A. T., Cho S. Biomedicines, 2021, 9, 540 doi: 10.3390/biomedicines9050540

    26. [26]

      Devadoss A., Sudhagar P., Terashima C., Nakata K., Fujishima A. J. Photochem. Photobiol. C, 2015, 24, 43 doi: 10.1016/j.jphotochemrev.2015.06.002

    27. [27]

      Yang L., Zhang S., Liu X., Tang Y., Zhou Y., Wong D. K. Y. J. Mater. Chem. B, 2020, 8, 7880 doi: 10.1039/d0tb01191f

    28. [28]

      Li F., Zhou Y., Yin H., Ai S. Biosens. Bioelectron, 2020, 166, 112476 doi: 10.1016/j.bios.2020.112476

    29. [29]

      Suresh R. R., Lakshmanakumar M., Arockia Jayalatha J. B. B., Rajan K. S., Sethuraman S., Krishnan U. M., Rayappan J. B. B. J. Mater. Sci., 2021, 56, 8951 doi: 10.1007/s10853-020-05499-1

    30. [30]

      Lakhera P., Chaudhary V., Jha A., Singh R., Kush P., Kumar P. Mater. Today Chem, 2022, 26, 101129 doi: 10.1016/j.mtchem.2022.101129

    31. [31]

      Li M., Li Y. -T., Li D. -W., Long Y. -T. Anal. Chim. Acta, 2012, 734, 31 doi: 10.1016/j.aca.2012.05.018

    32. [32]

      Alonso-Lomillo M. A., Dominguez-Renedo O., Arcos-Martinez M. J. Talanta, 2010, 82, 1629 doi: 10.1016/j.talanta.2010.08.033

    33. [33]

      Couto R. A. S., Lima J., Quinaz M. B. Talanta, 2016, 146, 801 doi: 10.1016/j.talanta.2015.06.011

    34. [34]

      Liang G., He Z., Zhen J., Tian H., Ai L., Pan L., Gong W. Environ. Technol. Innov., 2022, 28, 102922 doi: 10.1016/j.eti.2022.102922

    35. [35]

      Silva R. M., da Silva A. D., Camargo J. R., de Castro B. S., Meireles L. M., Silva P. S., Janegitz B. C., Silva T. A. Biosensors, 2023, 13, 453 doi: 10.3390/bios13040453

    36. [36]

      Wang P., Sun G., Ge L., Ge S., Song X., Yan M., Yu J. Chem. Commun, 2013, 49, 10400 doi: 10.1039/c3cc45856c

    37. [37]

      Ge S., Li W., Yan M., Song X., Yu J. J. Mater. Chem. B, 2015, 3, 2426 doi: 10.1039/c4tb01570c

    38. [38]

      Sun G., Zhang Y., Kong Q., Ma C., Yu J., Ge S., Yan M., Song X. J. Mater. Chem. B, 2014, 2, 7679 doi: 10.1039/c4tb01119h

    39. [39]

      Ge S., Liang L., Lan F., Zhang Y., Wang Y., Yan M., Yu J. Sens. Actuators B Chem., 2016, 234, 324 doi: 10.1016/j.snb.2016.04.166

    40. [40]

      Kong Q., Cui K., Zhang L., Wang Y., Sun J., Ge S., Zhang Y., Yu J. Anal. Chem., 2018, 90, 11297 doi: 10.1021/acs.analchem.8b01844

    41. [41]

      Hu M., Yang H., Li Z., Zhang L., Zhu P., Yan M., Yu J. Biosens. Bioelectron, 2020, 147, 111786 doi: 10.1016/j.bios.2019.111786

    42. [42]

      Wang Y., Zhang L., Kong Q., Ge S., Yu J. Biosens. Bioelectron, 2018, 120, 64 doi: 10.1016/j.bios.2018.08.028

    43. [43]

      Zhang L., Kong Q., Li L., Wang Y., Ge S., Yu J. Talanta, 2021, 222, 121517 doi: 10.1016/j.talanta.2020.121517

    44. [44]

      Ge S., Lan F., Liang L., Ren N., Li L., Liu H., Yan M., Yu J. ACS Appl. Mater. Interfaces, 2017, 9, 6670 doi: 10.1021/acsami.6b11966

    45. [45]

      Hu M., Wang J., Han J., Rong Y., Yu H., Ge S., Yang H., Zhang L., Yu J. Sens. Actuators B Chem., 2022, 369, 132374 doi: 10.1016/j.snb.2022.132374

    46. [46]

      Liu F., Zhang Y., Yu J., Wang S., Ge S., Song X. Biosens. Bioelectron, 2014, 51, 413 doi: 10.1016/j.bios.2013.07.066

    47. [47]

      Lan F., Liang L., Zhang Y., Li L., Ren N., Yan M., Ge S., Yu J. ACS Appl. Mater. Interfaces, 2017, 9, 37839 doi: 10.1021/acsami.7b12338

    48. [48]

      Yang H., Zhang Y., Zhang L., Cui K., Ge S., Huang J., Yu J. Anal. Chem., 2018, 90, 7212 doi: 10.1021/acs.analchem.8b00153

    49. [49]

      Yang H., Hu M., Li Z., Zhao P., Xie L., Song X., Yu J. Anal. Chem., 2019, 91, 14577 doi: 10.1021/acs.analchem.9b03638

    50. [50]

      Sun G., Wang P., Zhu P., Ge L., Ge S., Yan M., Song X., Yu J. J. Mater. Chem. B, 2014, 2, 4811 doi: 10.1039/c4tb00623b

    51. [51]

      Zhang Y., Ge L., Ge S., Yan M., Yan J., Zang D., Lu J., Yu J., Song X. Electrochim. Acta, 2013, 112, 620 doi: 10.1016/j.electacta.2013.09.009

    52. [52]

      Bott-Neto J. L., Martins T. S., Buscaglia L. A., Machado S. A. S., Oliveira O. N. ACS Appl. Mater. Interfaces, 2022, 14, 22114 doi: 10.1021/acsami.2c03106

    53. [53]

      Li L., Wang T., Zhang Y., Xu C., Zhang L., Cheng X., Liu H., Chen X., Yu J. ACS Appl. Mater. Interfaces, 2018, 10, 14594 doi: 10.1021/acsami.8b03632

    54. [54]

      Li L., Zheng X., Huang Y., Zhang L., Cui K., Zhang Y., Yu J. Anal. Chem., 2018, 90, 13882 doi: 10.1021/acs.analchem.8b02849

    55. [55]

      Wang Y., Liu H., Wang P., Yu J., Ge S., Yan M. Sens. Actuators B Chem., 2015, 208, 546 doi: 10.1016/j.snb.2014.11.088

    56. [56]

      Gao C., Xue J., Zhang L., Zhao P., Cui K., Ge S., Yu J. Biosens. Bioelectron, 2019, 131, 17 doi: 10.1016/j.bios.2019.01.038

    57. [57]

      Sun Y., Liu J., Peng X., Zhang G., Li Y. Biosens. Bioelectron, 2023, 224, 115059 doi: 10.1016/j.bios.2023.115059

    58. [58]

      Shan L., Chen Y., Tan X., Ge S., Zhang L., Li L., Yu J., Li L. Anal. Chem, 2023, 95, 4760 doi: 10.1021/acs.analchem.2c05686

    59. [59]

      Sun J., Li L., Kong Q., Zhang Y., Zhao P., Ge S., Cui K., Yu J. Biosens. Bioelectron., 2019, 133, 32 doi: 10.1016/j.bios.2019.02.027

    60. [60]

      Li Z., Yang H., Hu M., Zhang L., Ge S., Cui K., Yu J. ACS Appl. Mater. Interfaces, 2020, 12, 17177 doi: 10.1021/acsami.9b22558

    61. [61]

      Yang H., Wang J., Li X., Zhang L., Yu H., Zhang L., Ge S., Yu J., Zhang Y. ACS Appl. Mater. Interfaces, 2021, 13, 19793 doi: 10.1021/acsami.1c03891

    62. [62]

      Yang H., Wang J., Yu H., Li X., Li Z., Cui K., Zhang L., Ge S., Yu J. Chem. Eng. J., 2022, 430, 132846 doi: 10.1016/j.cej.2021.132846

    63. [63]

      Zheng C., Yin M., Ge R., Wei J., Su B., Chen X., Chen X. Biosens. Bioelectron., 2021, 185, 113278 doi: 10.1016/j.bios.2021.113278

    64. [64]

      Sun J., Li L., Ge S., Zhao P., Zhu P., Wang M., Yu J. ACS Appl. Mater. Interfaces, 2021, 13, 3645 doi: 10.1021/acsami.0c19853

    65. [65]

      Tan X., Yu H., Liang B., Han M., Ge S., Zhang L., Li L., Li L., Yu J. Anal. Chem., 2022, 94, 1705 doi: 10.1021/acs.analchem.1c04259

    66. [66]

      Wang Y., Xu J., Ma C., Li S., Yu J., Ge S., Yan M. J. Mater. Chem. B, 2014, 2, 3462 doi: 10.1039/c4tb00233d

    67. [67]

      Yu H., Tan X., Sun S., Zhang L., Gao C., Ge S. Biosens. Bioelectron., 2021, 185, 113250 doi: 10.1016/j.bios.2021.113250

    68. [68]

      Xue J., Zhang L., Gao C., Zhu P., Yu J. Biosens. Bioelectron., 2019, 133, 1 doi: 10.1016/j.bios.2019.03.022

    69. [69]

      Lin J., Liu G., Qiu Z., Huang L., Weng S. New J. Chem., 2022, 46, 12836 doi: 10.1039/d2nj01954j

    70. [70]

      Zeng R., Gong H., Li Y., Li Y., Lin W., Tang D., Knopp D. Anal. Chem., 2022, 94, 7442 doi: 10.1021/acs.analchem.2c01373

    71. [71]

      Li Y., Si S., Huang F., Wei J., Dong S., Yang F., Li H., Liu S. Bioelectrochemistry, 2022, 144, 108000 doi: 10.1016/j.bioelechem.2021.108000

    72. [72]

      Liu Y., Si S., Dong S., Ji B., Li H., Liu S. Microchem. J, 2021, 170, 106644 doi: 10.1016/j.microc.2021.106644

    73. [73]

      Wang P., Ge L., Ge S., Yu J., Yan M., Huang J. Chem. Commun, 2013, 49, 3294 doi: 10.1039/c3cc00149k

    74. [74]

      Ge L., Wang P., Ge S., Li N., Yu J., Yan M., Huang J. Anal. Chem., 2013, 85, 3961 doi: 10.1021/ac4001496

    75. [75]

      Wang Y., Ge L., Wang P., Yan M., Ge S., Li N., Yu J., Huang J. Lab Chip, 2013, 13, 3945 doi: 10.1039/c3lc50430a

    76. [76]

      Díez-Buitrago B., Fernández-San Argimiro F. J., Lorenzo J., Bijelic G., Briz N., Pavlov V. Analyst, 2022, 147, 3470 doi: 10.1039/d0an01950j

    77. [77]

      Liu Y., Yan T., Li Y., Cao W., Pang X., Wu D., Wei Q. RSC Adv., 2015, 5, 19581 doi: 10.1039/c4ra15918g

    78. [78]

      Dai L., Xu R., Cui M., Ren X., Wang X., Feng J., Wu R., Ma H., Wei Q. Biosens. Bioelectron., 2022, 11, 100207 doi: 10.1016/j.biosx.2022.100207

    79. [79]

      Chi L., Wang X., Chen H., Tang D., Xue F. Talanta, 2023, 254, 124176 doi: 10.1016/j.talanta.2022.124176

    80. [80]

      Hao X., Guan Y., Liu F., Zhang Y., Zhai Y., Niu L. J. Electroanal. Chem., 2022, 913, 116284 doi: 10.1016/j.jelechem.2022.116284

    81. [81]

      Gholamin D., Karami P., Pahlavan Y., Johari-Ahar M. Microchim. Acta, 2023, 190, 154 doi: 10.1007/s00604-023-05718-x

    82. [82]

      Ge R., Lin X., Dai H., Wei J., Jiao T., Chen Q., Oyama M., Chen Q., Chen X. ACS Appl. Mater. Interfaces, 2022, 14, 41649 doi: 10.1021/acsami.2c13292

    83. [83]

      Li X., Pan X., Lu J., Zhou Y., Gong J. Biosens. Bioelectron., 2020, 158, 112158 doi: 10.1016/j.bios.2020.112158

    84. [84]

      Zeng R., Li Y., Li Ya., Wan Q., Huang Z., Qiu Z., Tang D. Research, 2022, 2022, 9831521 doi: 10.34133/2022/9831521

    85. [85]

      Li L., Yang H., Li L., Tan X., Ge S., Zhang L., Yu J., Zhang Y. ACS Sens, 2022, 7, 2429 doi: 10.1021/acssensors.2c01162

    86. [86]

      Liu, S., Cao, H., Wang, Z., Tu, W., Dai Z. Chem. Commun., 2015, 51, 14259 doi: 10.1039/c5cc04092b

    87. [87]

      Li Z., Zhang J., Li Y., Zhao S., Zhang P., Zhang Y., Bi J., Liu G., Yue Z. Biosens. Bioelectron., 2018, 99, 251 doi: 10.1016/j.bios.2017.07.065

    88. [88]

      Mao L., Wang X., Guo Y., Yao L., Xue X., Wang H. -X., Xiong C., Wen W., Zhang X., Wang S. Nanoscale 2019, 11, 7885. doi: 10.1039/c9nr01675a

    89. [89]

      Zhang Y., Ge L., Li M., Yan M., Ge S., Yu J., Song X., Cao B. Chem. Commun, 2014, 50, 1417 doi: 10.1039/c3cc48421a

    90. [90]

      Martimiano do Prado T., Catunda L. G. da S., Calegaro M. L., Correa D. S., Machado S. A. S. Electrochim. Acta, 2022, 431, 141094 doi: 10.1016/j.electacta.2022.141094

    91. [91]

      Catunda L. G. da S., Martimiano do Prado T., de Oliveira T. R., Almeida Dos Santos D, J., Gomes N. O., Correa D. S., Faria R. C., Machado S. A. S. Electrochim. Acta, 2023, 451, 142271 doi: 10.1016/j.electacta.2023.142271

    92. [92]

      Yin M., Liu C., Ge R., Fang Y., Wei J., Chen X., Chen Q., Chen X. Biosens. Bioelectron., 2022, 203, 114022 doi: 10.1016/j.bios.2022.114022

    93. [93]

      Gao C., Xue J., Zhang L., Cui K., Li H., Yu J. Anal. Chem., 2018, 90, 14116 doi: 10.1021/acs.analchem.8b04662

    94. [94]

      Ge R., Dai H., Zhang S., Wei J., Jiao T., Chen Q., Chen Q., Chen X. Anal. Chem., 2023, 95, 7379 doi: 10.1021/acs.analchem.3c01006

    95. [95]

      Zhou Y., Yin H., Ai S. Coord. Chem. Rev, 2021, 447, 214156 doi: 10.1016/j.ccr.2021.214156

    96. [96]

      Zheng C., Ge R., Wei J., Jiao T., Chen Q., Chen Q., Chen X. Food Chem., 2024, 430, 136999 doi: 10.1016/j.foodchem.2023.136999

    97. [97]

      Huang C., Zhang L., Zhu Y., Zhang Z., Liu Y., Liu C., Ge S., Yu J. Anal. Chem., 2022, 94, 8075 doi: 10.1021/acs.analchem.2c01717

    98. [98]

      Yu Z., Lin Q., Gong H., Li M., Tang D. Biosens. Bioelectron., 2023, 223, 115028. doi: 10.1016/j.bios.2022.115028

    99. [99]

      Lin Q., Yu Z., Lu L., Huang X., Wei Q., Tang D. Biosens. Bioelectron., 2023, 230, 115260 doi: 10.1016/j.bios.2023.115260

    100. [100]

      Ding Z., Lin Q., Xu X., Tang X., Zhang X., Li W., Wang Y., Li C. Sens. Actuators B-Chem., 2023, 392, 134054 doi: 10.1016/j.snb.2023.134054

  • 加载中
计量
  • PDF下载量:  2
  • 文章访问数:  157
  • HTML全文浏览量:  15
文章相关
  • 发布日期:  2025-02-15
  • 收稿日期:  2023-10-31
  • 接受日期:  2023-11-30
  • 修回日期:  2023-11-29
通讯作者: 陈斌, bchen63@163.com
  • 1. 

    沈阳化工大学材料科学与工程学院 沈阳 110142

  1. 本站搜索
  2. 百度学术搜索
  3. 万方数据库搜索
  4. CNKI搜索

/

返回文章